در این بررسی اثر عصاره الکلی گیاه آویشن روی انگل نوزما عامل بیماری نوزموزیس در زنبورعسل مورد بررسی قرار گرفت. ابتدا انگل مذکور از زنبوران بالغ آلوده به نوزما جداسازی و تخلیص گردید. از گیاه آویشن عصاره الکلی استخراج و از آن رقت‌های مختلف تهیه شد. برای تهیه زنبوران هم سن عاری از نوزما یک قاب شفیره را در داخل انکوباتور ۳۷ درجه سانتیگراد و رطوبت نسبی۶۰% قرار داده و بعد از چند روز زنبوران جوان متولد شدند. زنبورهای تازه متولد شده در گروه‌های ۳۰ عددی در قفس‌های چوبی و در دمای ۲۶ درجه سانتیگراد و رطوبت ۶۰ الی ۷۰درصد نگه داری شدند. در این بررسی۸ گروه به عنوان تیمار و شاهد و هر کدام در سه تکرار انتخاب شدند. هر یک از گروه‌ها( به غیر از گروه کنترل منفی ) را با میزان مشخصی از اسپورهای نوزمای محلول در شربت شکر آلوده نموده تا به هر زنبور ۲۰۰۰۰ عدد اسپور نوزمان برسد و سپس رقت‌های ۵/۰، ۷۵/۰، ۱، ۵/۱، ۲ میلی گرم عصاره الکلی آویشن و غلظت یک میلی گرم داروی فوماژیلین در میلی لیتر را به همراه شربت شکر در طول دوره آزمایش در اختیار گروه‌ها ( به غیر از گروه کنترل مثبت) قرار داده شد. بعد از شروع آزمایش هر روز میزان تلفات گروه‌ها شمارش شده و با استفاده از لام نئوبار میزان اسپورهای موجود در دستگاه گوارش آن‌ها شمارش گردید. تمام زنبوران گروه‌های مختلف در عرض ۶ هفته تلف شدند نتایج حاصل از گروه‌های مختلف نشان داد که عصاره‌ی الکلی آویشن بر روی میزان تکثیر انگل نوزما در داخل دستگاه گوارش زنبوران بالغ تاثیر داشته و تعداد اسپور نوزما در گروه‌های مختلف تفاوت معنی داری با گروه کنترل مثبت دارند(p.0/05)میانگین تعداد اسپور نوزما در گروه‌های مختلف در کل دوره بررسی عبارتند از: گروه کنترل منفی ( عاری از نوزما) : ۰، گروه کنترل مثبت ( نوزما بدون دارو): ۰۳۴/۲۹میلیون اسپور،گروهmg/ml۵۰/۰عصاره آویشن ۴۹/۷ میلیون اسپور، گروه mg/ml۷۵/۰عصاره آویشن ۶۱/۳ میلیون اسپور، گروه mg/ml۱عصاره آویشن ۷۰۸/۳میلیون اسپور، گروه mg/ml۵۰/۱عصاره آویشن۵۵/۳میلیون اسپور، گروه mg/ml۲عصاره آویشن ۶۹/۲میلیون اسپور و گروه mg/ml۱فوما ژیلین ۰۸۵/۰میلیون اسپور در هر میلی لیتر از محتویات روده زنبورها. نتایج حاصل از این بررسی نشان می‌دهد که انگل نوزما نسبت رقت‌های مختلف عصاره الکلی آویشن حساسیت بالایی دارد و در صورت بررسی‌های بیشتر می‌توان ماده موثره‌ی آن را جداسازی و شناسایی نموده و در درمان و کنترل بیماری نوزموزیس در کلنی‌های زنبورعسل به کار برد.
مصطفی مرادی
