بال زنبور عسل یکی از مهمترین قسمت های بدن این حشره است. در صورتی که بال یک زنبور آسیب ببیند یا به دلیل برخی بیماری ها، رشد بال در ابتدای زندگی زنبور به صورت کامل انجام نشود، زنبور قادر به انجام وظایف خود نخواهد بود و در نتیجه خیلی زود جان خود را از دست می دهد. به همین علت است که زنبورها به صورت غریضی توجه زیادی به بال خود دارند.
برخی گمان می کنند که بال زنبور عسل تنها وسیله ای برای حرکت کردن زنبور است. این در حالی است که پیچیدگی بال های زنبور بسیار فراتر از یک وسیله حرکتی است. به گونه ای که شاید بتوان گفت وظیفه بال به صورت شخصی برای زنبور حرکت دادن اوست؛ اما وظایفی اجتماعی نیز با استفاده و کمک بال زنبور عسل اجرایی می شود که بسیار مهم است.
در این مطلب به صورت مختصر ابتدا به آناتومی بال پرداخته و سپس به برخی از کاربردهای شناخته شده بال برای زنبور عسل می پردازیم. اگر به شناخت زنبور عسل علاقه مند هستید، مطمئنا این مطالب می تواند برای شما جذاب باشد.
آناتومی بال زنبور عسل
زنبور عسل دارای دو بال است که هر کدام از این بال ها در واقع خود از دو قسمت جلو و عقب تشکیل شده اند. البته در هنگام بال زدن، این دو بال در حکم یک بال واحد عمل می کنند. این اتفاق به دلیل ساختار دو بال و قابلیت چفت شدگی در هم ایجاد می شود.
یکی از مهمترین ویژگی های بال زنبور عسل این است که قابلیت حرکات مختلف را دارد. در واقع زنبور با استفاده از بال های خود می تواند حرکاتی در بالا و پایین یا عقب و جلو ایجاد کند. همچنین این بال ها قابلیت پیچ خوردن توسط زنبور عسل را هم دارند.
تمامی این ویژگی ها به منظور توانایی زنبور عسل برای گشت زنی و توانایی ایجاد مانور است. همچنین برخی معتقدند که اگر ساختار بال زنبور عسل به این شکل نبود، زنبورها توانایی حمل این مقدار بار را به صورت همزمان نداشتند.
چقدر با ساختمان بدن زنبور عسل آشنا هستید؟
سیستم کنترل کننده بال در قسمت سینه زنبور قرار دارد. یک سیستم ماهیچه ای این کار را انجام می دهد. البته این ماهیچه ها در واقع ارتباط مستقیمی با بال نداشته و به هم متصل نیستند. بال ها به قطعات متحرک سینه متصل بوده و ماهیچه ها نیز این قطعات متحرک را با دستور مغز زنبور عسل به حرکت در می آورند. بسیاری از تحقیقات نشان می دهد که زنبور عسل حتی بدون سیستم کنترلی و هدایت کننده هم می تواند برخی حرکات را انجام داده و پرواز کند. همین موضوع شگفتی این سیستم بال که بسیار ساده است را نشان می دهد.
کاربردهای بال برای زنبور عسل
بال زنبور عسل کاربردهای مختلفی برای این حشره دارد. با توجه به آناتومی بسیار ساده بال این حشره، این میزان کارایی در نوع خود شگفت انگیز است. با این حال برخی محققان بر این باورند که بال زنبور خواص و کاربردهای دیگری نیز برای زنبور دارد که هنوز به صورت دقیق نمی توان در مورد ان صحبت کرد.
در ادامه به 3 مورد از کاربردهای بال زنبور عسل اشاره می کنیم که در اکثر تحقیقات به اثبات رسیده است. کاربردهایی که شاید مهمترین جنبه های زندگی زنبور عسل را به بال وابسته کرده است.
بال، یک وسیله حرکتی
اولین و مشخص ترین کاربرد بال زنبور عسل، حرکت کردن است. زنبور عسل یک حشره پرنده است که نمی تواند بدون پرواز زندگی کند. تمامی وظایف زنبور عسل کارگر مبتنی بر پرواز کردن او در طبیعت است. از گرده افشانی گرفته تا جمع آوری شهد، گرده و صمغ درختان برای تولید فراورده ها، همگی وابسته به پرواز است.
حواس چندگانه زنبور عسل؛ اعجازی در خلق حشره ای شگفت انگیز
بال وظیفه سنگین پرواز کردن زنبور را بر عهده دارد. اگر به هر دلیلی بال زنبور عسل دچار آسیب شود یا به دلیل برخی بیماری ها مثل کنه واروآ بال زنبور عسل دچار نقص شود، زنبور دچار مشکل خواهد شد.
زنبور عسل برای اینکه بتواند در هوا باقی مانده و پرواز کند، در یک دقیقه بیش از 12 هزار بار بال های خود را به هم می زند. این تعداد بال زدن است که کمک می کند زنبور عسل با شکمی پر از شهد و پاهایی پر از گرده و صمغ روی هوا باقی بماند.
تهویه مطبوع به کمک بال
وظیفه اجتماعی که برای انجام آن بال زنبور عسل به کمک او می آید، تهویه مطبوع است. این تهویه مطبوع به چند دلیل ممکن است اتفاق بیافتد. برخی از زمان هایی که زنبور عسل با استفاده از بال اقدام به ایجاد جریان هوا می کند عبارتند از:
- تابستان ها برای خنک کردن هوای کندو
- ایجاد جریان هوا در کندو
- ایجاد جریان هوا بر روی شان های عسل به منظور رطوبت گیری
- و...
سیستم تهویه مطبوع در کندو، الگویی برای انسان ها
زنبورها با کمک یکدیگر تلاش می کنند تا این وظایف اجتماعی را به وسیله بال زدن های مداوم و هماهنگ با یکدیگر انجام دهند. البته مشخص است که بال زدن تنهایی یک زنبور نمی تواند اثرگذار باشد. به همین علت اجتماع زنبورها با هم شروع به بال زدن می کنند.
صحبت کردن با استفاده از رقص بال ها
یکی از شگفتی های زنبور عسل، مسیریابی و دادن آدرس توسط زنبورها به یکدیگر است. محققان دریافته اند که زنبور عسل در هنگام آدرس دادن برای فرستادن دیگر زنبورها به منابع شهد و گرده در صدها متر دورتر از کندو، از نوعی حرکت یا رقص استفاده می کنند که بال ها نیز در این رقص نقش دارند.
هنوز در مورد روش ادرس دهی زنبورها و نکاتی که در این نوع حرکت بدن زنبور وجود دارد، تحقیقات بیشتری نیاز است؛ اما آنچه تاکنون کشف شده این است که زنبور به کمک بدن و بال خود با دیگر زنبورها صحبت کرده و به آنها آدرسی دقیق و بدون هیچ خللی منتقل می کند.
سخن آخر
شگفتی های زیادی در بال زنبور عسل وجود دارد که سال ها تحقیق نیاز است تا به تمامی آنها پی برده شود. همچنین آشنایی با بال زنبور عسل نیاز به مطالعات علمی دارد که قصد نداریم در این مطلب به آن بپردازیم. با این حال اگر علاقه مند به آناتومی بدن زنبور هستید، نکات بیان شده می تواند سرنخ های خوبی از ویژگی های بال زنبور عسل باشد.
