از گذشته های دور تاکنون گیاهان نقش اصلی در درمان های مبتنی بر طب سنتی داشته اند. بسیاری از مواقع درمان و کارایی داروهای گیاهی از داروهای شیمیایی بیشتر است. یکی از این گیاهان پر طرفدار که به شکل دمنوش نیز کاربرد گسترده ای دارد، بادرنجبویه است. بادرنجبویه تاثیرات بسزایی در درمان بیماری های کبد، قلب و دیابت دارد. ملیسا (Melissa officinalis) نامی است که در زبان لاتین به این گیاه اختصاص داده شده است. دمنوش بادرنجبویه علاوه بر تاثیراتی که در وضعیت جسمی افراد دارد، آرامبخش نیز بوده و همین موضوع باعث شهرت ان نیز شده است.
این گیاه به خانواده گیاهان نعنایی تعلق دارد و استفاده از آن موجب بر طرف شدن سوء هاضمه می شود. برای آشنایی با خواص، خواستگاه و موارد منع مصرف این گیاه پرکاربرد این مطلب می تواند برای شما مفید باشد. به ویژه اگر علاقه مند به مصرف دمنوش با عسل هستید؛ چراکه دمنوش بادرنجبویه با عسل طبیعی خواص کامل تری به خود می گیرد.
خواستگاه گیاه بادرنجبویه
بادرنجبویه گیاهی است که در نزدیکی کندوی عسل رشد می کند. وجود این گیاه موجب می شود تا زنبور عسل برای بازگشت به کندو تشویق شود. شرق مدیترانه اولین خواستگاه این گیاه است. ارتفاع بادرنجبویه بین سی تا هشتاد سانتی متر است و در ماه های تیر و مرداد گل می دهد. برگ های گیاه ملیسا در ابتدا زرد کم رنگ و با گذشت زمان و رشد آن به سفید و بنفش می گراید. با توجه به تاثیری که ملیسا در تولید عسل دارد در مزارع نیز کشت می شود. در شرق و غرب دنیا در اشکال مختلفی ائم از قرص، پماد و یا قطره از گیاه بادرنجبویه استفاده می شود.
یکی از مهترین روش های مصرف بادرنجبویه، تولید آن به صورت دمنوش است. جالب است بدانید که این گیاه در اعتقادات دینی ما نیز جای دارد. تا جایی که به دمنوش بادرنجبویه، چای حضرت علی(ع) نیز گفته می شود. علت نیز علاقه این حضرت به نوشیدن این دمنوش پرخاصیت بیان می شود.
خواص درمانی دمنوش بادرنجبویه
تحقیقات زیادی در کشورهای اروپایی و خاورمیانه در مورد گیاه بادرنجبویه کاربرد، درمان و عوارض آن صورت گرفته است و خواص درمانی زیادی برایش کشف شده است. خواص درمانی دمنوش بادرنجبویه موجب شده است تا در کشور هایی همچون اتریش طرفداران زیادی پیدا کند. کاربردهای بادرنجبویه زمینه های درمانی گسترده ای دارد. جالب است بدانید که عسل به عنوان بهترین شیرین کننده این دمنوش و همچنین تکمیل کننده خواص آن مورد استفاده قرار می گیرد.
محافظت از قلب
مطالعه زیادی در رابطه با تاثیر دمنوش بادرنجبویه در سلامت قلب شده است. استفاده از این گیاه منجر به درمان تپش قلب می شود. علاوه بر این طبق تحقیقات صورت گرفته آریتمی قلب نیز با مصرف این گیاه دارویی قابل درمان است. آریتمی قلبی حالتی است که در آن ضربان قلب فرد در بازه های زمانی نا منظم یا کند تر و یا سریع تر از حالت عادی می تپد. با توجه به خواص عسل طبیعی برای محافظت از قلب، می توان گفت که بادرنجبویه و عسل معجونی برای محافظت از این اندام حیاتی انسان است.
محافظت از کبد
دمنوش بادرنجبویه با کاهش چربی خون موجب سنتز کلسترول موجود در کبد می شود. همچنین بوییدن روغن این گیاه از رشد سلول های سرطانی کبد جلوگیری می کند. استفاده از داروهای گیاهی ملیسا می تواند به خارج کردن سموم از کبد کمک کند. در صورتی که به هر دلیلی بدن تحت تاثیر فشارهای عصبی باشد، ممکن است عضلات معده و روده دچار اسپاسم شوند. بادرنجبویه موجب رفع این اسپاسم ها و تولید صفرای بیشتر می شود.
مصرف منظم و اصولی دمنوش بادرنجبویه و عسل طبیعی به بهبود مشکلات و بیماری های کبدی کمک می کند. به ویژه برخی عسل ها مثل عسل کنار و عسل بهارنارنج اگر با دمنوش بادرنجبویه مصرف شوند، خواص بی نظیری از خود بروز می دهند.
تسکین اعصاب و درد
همانطور که در ابتدای مطلب نیز ذکر شد، گیاه بادرنجبویه آرام بخش است و استفاده از آن در کنار برخی از مسکن ها موجب تسکین درد نیز می شود. در صورتی که بطور کامل درد ساکن نشود، بدون شک از شدت آن کاسته خواهد شد. برای تسکین دردهای ناشی از میگرن، مشکلات عصبی و گرفتگی های عضلانی نیز از دمنوش بادرنجبویه استفاده می شود.
سعی کنید به صورت منظم از این دمنوش گیاهی و عسل طبیعی استفاده کنید. این دمنوش اگر با عسل جعفری یا عسل بهارنارنج مصرف شود، خواص فوق العاده ای برای کاهش استرس و تقویت اعصاب دارد.
درمان تبخال
درمان تبخال یکی دیگر از کاربرد های گیاه بادرنجبویه است. با توجه به خاصیت آنتی ویروسی بادرنجبویه، استفاده از آن حتی می تواند تعداد دفعات تبخال زدن را کاهش دهد. البته باید ذکر کنیم که تبخال درمان قطعی ندارد اما استفاده از این گیاه از بروز نشانه های اولیه این عارضه جلوگیری می کند.
درمان بی خوابی
مصرف بادرنجبویه با رفع گرفتگی های عضلانی موجب می شود تا شما خوابی راحت را تجربه کنید. در صورتی که تحت تنش های عصبی و یا استرس هستید مصرف روزانه یک تا دو لیوان دمنوش بادرنجبویه به همراه عسل طبیعی می تواند بی خوابی شما را رفع کند و اعصاب شما را تسکین دهد.
بد نیست بدانید که برای افراد بزرگسال نیز ماساژ پشت گردن با روغن بادرنجبویه می تواند موثر در درمان بی خوابی باشد. کافیست یک تا دو قطره از این روغن را با جوجوبا مخلوط و پشت گردنتان ماساژ دهید.
محافظت از مغز
تاثیر دمنوش بادرنجبویه روی مغز موجب شده است که روز به روز به تعداد طرفداران این گیاه دارویی افزوده شود. این گیاه از آسیب دیدن مغز در مقابل صدمات فیزیکی محافظت می کند. به این صورت که قبل از آسیب دیدن مغز، رادیکال های آزاد خنثی می شوند. همچنین فرایند درمان سکته مغزی به کمک این گیاه تسریع می شود.
تنظیم قند خون
بادرنجبویه سرشار از آنتی اکسیدان است بنابراین در تنظیم میزان قند خون بسیار موثر است. تحقیقات زیادی روی افراد مختلفی صورت گرفته است تا تاثیر مثبت دمنوش بادرنجبویه روی قند خون به اثبات رسید. در کشوری همچون آمریکا یکی از مشکلات رایج افراد مبتلا به دیابت مقاومت در برابر انسولین است که استفاده از این گیاه به موجب رفع این مشکل کمک کرده است.
اگر قصد دارید از دمنوش برای مقابله با دیابت استفاده کنید، بهترین شیرین کننده عسل طبیعی با اشخص گلیسمی پایین است. عسل های دیابتی گزینه ای فوق العاده عالی برای این منظور هستند.
کاهش وزن
بادرنجبویه از رشد لایه های چربی جلوگیری می کند و از تغذیه بافت های چربی بوسیله رنگ های خونی ممانعت می کند. همچنین این دمنوش فعالیت پروتئین های حاوی چربی را متوقف می کند. مصرف منظم دمنوش بادرنجبویه و عسل طبیعی یکی از بهترین راهکارها برای کاهش وزن است. چای سبز و عسل نیز همین خاصیت را برای کاهش وزن دارند.
جلوگیری از التهاب
این گیاه موجب کاهش ورم های ناشی از زخم و التهاب می شود. فرایند به این صورت است که دمنوش بادرنجبویه با کاهش پروتئین های التهابی و شدت اکسایش موجب جلوگیری از التهاب می شود.
درمان قولنج نوزاد
یکی از اتفاقات شایع در بدو تولد نوزادان قولنج است. نق نق کردن زیاد کودکان آشکار ترین نشانه ای است که پس از قولنج در کودکان مشاهده می شود. برای رفع این مشکل می توانید از دمنوش گیاه بادرنجبویه استفاده کنید. طبق تحقیقات استفاده از این گیاه بطور حتم به درمان قولنج ختم می شود.
تسکین درد معده
دمنوش گیاه ملیسا دردهای معده را بهبود می بخشد. در بسیاری از مواقع مشاهده نموده اید که بعد از فشار عصبی دچار معده درد می شوید که البته این امر کاملا بدیهی است. فشارهای عصبی موجب اسپاسم عضلات معده می شود. استفاده از بادرنجبویه این اسپاسم را رفع می کند. علاوه بر این سنگینی معده را کاهش می دهد.
اگر می خواهید به همراه دمنوش بادرنجبویه از عسل طبیعی استفاده کنید و به خاصیت آن بر درمان مشکلات معده کمک کنید، عسل آویشن و عسل مریم گلی از بهترین گزینه ها هستند. سعی کنید هیچ گاه با استفاده از نبات یا شکر دمنوش بادرنجبویه را مصرف نکنید و شیرین شدن آن را به عسل بسپارید
موارد منع مصرف دمنوش بادرنجبویه
در صورتی که گیاه بادرنجبویه به صورت کوتاه مدت و بعنوان دارو استفاده شود مشکلی بوجود نمی آید. حتی مصرف آن تا 4 ماه نیز ممنوعیتی ندارد. اما در مورد استفاده این گیاه بصورت طولانی مدت اطلاعاتی در دست نیست. برای جلوگیری از عوارض احتمالی ناشی از مصرف این گیاه اگر شرایط زیر را دارید از مصرف آن ممانعت کنید.
- دوران بارداری و شیردهی
- افراد دچار اختلالات تیروئیدی
- مصرف کنندگان داروهای اعصاب و روان
- افرادی که بمدت طولانی می بایست رانندگی کنند
- افرادی که آب سیاه یا گلوکم دارند
- مردانی که ورم پروستات دارند
در صورتی که گیاه بادرنجبویه دارای آثار منفی روی وضعیت جسمانی فرد باشد می بایست بلافاصله قطع شود. با مشاهده این علائم از مصرف مجدد گیاه بادرنجبویه خودداری کنید.
- افزایش اشتها
- ایجاد حالت تهوع
- سرگیجه
- خس خس سینه
- تحریک پذیری و مشاهده علائم دل درد
سخن آخر
گیاه بادرنجبویه یکی از گیاهان پرکاربرد در درمان و تسکین بسیاری از بیماری هاست. در این مطلب سعی نمودیم تا تعدادی از خواص این گیاه و دمنوش آن را بررسی نماییم. تنها استفاده روزانه یک و نیم تا چهار و نیم گرم بادرنجبویه مجاز است و زمان مصرف آن بهتر است یک تا دو ساعت بعد از غذا باشد. دمنوش بادرنجبویه مصرف زیادی دارد. اما از آن جایی که ممکن است با داروهای مصرفی تداخل ایجاد کند بهتر است قبل از استفاده با پزشک مشورت نمایید.
