زنبورداران ایرانی در نظرسنجی بهبود منابع اطلاعاتی شرکت کنند

یک انجمن بین‌المللی تحقیقات زنبورعسل، عموم زنبورداران ایرانی را برای شرکت در یک نظرسنجی جهانی برای سنجش میزان اطلاعات و روش‌های آموزش و تجربه دعوت به عمل آورد. هدف از این نظرسنجی افزایش بهره‌وری و معرفی روش‌های درست و منابع مستند کسب اطلاعات به زنبورداران است. زنبورداران عزیز کشور می‌توانند از طریق این لینک https://www.bee-survey.com/index.php/877127?lang=fa در این نظرسنجی جهانی شرکت کنند.

به گزارش پایگاه خبری صنعت زنبورداری ایران، (COLOSS) با آدرس اینترنتی (www.coloss.org) یک تشکل بین‌المللی است که شبکه‌ای از محققین، دانشمندان، مشاوران و زنبورداران باتجربه حوزه زنبورعسل را گرد هم آورده است تا برای بهبود وضعیت زیست زنبورهای عسل و جلوگیری از تلفات آن‌ها در سطح دنیا چاره‌جویی کند.

 این سازمان متشکل از چندین شبکه و گروه کاری است که یکی از آن‌ها موسوم به گروه B-RAP است. این کارگروه در نظر دارد پلی بین علوم حوزه زنبورعسل و فعالیت‌های روزانه زنبورستان یا به عبارتی بین محققین و زنبورداران برقرار کند تا از این رهگذر محققین قادر باشند بر مشکلات زنبورداران تمرکز کنند.

 نظرسنجی با کمک بهبود منابع اطلاعاتی و ارتقای وضعیت زنبورها

به گزارش عسلنا، در حقیقت یکی از بزرگ‌ترین مشکلات در ارتباط بین محققین و زنبورداران تفاوت در دیدگاه به‌واسطه نبود این ارتباط مؤثر بین محقق و زنبوردار است. لذا هدف این پرسش‌نامه این است که بدانیم محقق و زنبوردار چطور می‌توانند به کمک هم بیایند تا بتوانند وضعیت زیست زنبوران عسل را بهبود دهند.

 لذا در این پرسش‌نامه اطلاعات شخصی و هویتی دریافت نخواهد شد بلکه پرسش خواهد شد که اطلاعات موردنیاز زنبورداری خود را از کدام منابع تأمین می‌کنید، به چه نوع آموزش‌هایی بیشتر نیاز است، بزرگ‌ترین مشکلات و چالش‌هایی که هم‌اکنون در سطح زنبورستان با آن مواجهید کدامند و اینکه در آینده بر چه موضوعاتی تمرکز بیشتری شود.

این بررسی در بیش از 25 کشور دنیا اجرا می‌شود و از اطلاعات حاصله برای اولویت‌بخشی به فعالیت‌های علمی حوزه زنبورعسل استفاده خواهد شد. اطلاعات دریافتی بر اساس دستورالعمل محافظت از اطلاعات اتحادیه اروپا (Data Protection Directive) کاملاً محرمانه خواهد ماند. پرسش‌نامه حاوی 31 پرسش است و تکمیل آن تقریباً 10 دقیقه طول خواهد کشید.

نظرسنجی با هدف هدایت زنبورداران به سمت اطلاعات درست و مستند

دکتر علیرضا عرب، نماینده این تشکل در گفتگوی اختصاصی با عسلنا با بیان اینکه این تشکل علمی بین‌المللی درصدد است با جمع‌آوری اطلاعات زنبورداران از طریق نظرسنجی به ارائه راهکارهای بهتر برای پیشرفت و موفقیت، به ایشان بپردازد، اظهار کرد: هدف از این نظرسنجی این است که بدانیم زنبورداران برای افزایش اطلاعات و حل مشکلاتشان از چه منابعی استفاده می‌کنند و سعی کنیم این منابع را ازنظر اطلاعات و آموزش‌های دقیق، علمی، اصولی و مستند غنی کنیم و زنبورداران به سمت اطلاعات درست هدایت شوند.

این مدرس دانشگاه، در خصوص این نظرسنجی تصریح کرد: در سطح دنیا بعد از اتفاق سال 2006 و پدیده فروپاشی کلنی‌های زنبورعسل، ضررهای بزرگی به کلنی‌های زنبورعسل در ایالات‌متحده آمریکا و سپس اروپا و دیگر کشورها ازجمله آسیا رسید و گروهی از اندیشمندان علاقه‌مند به زنبورداری از سراسر جهان دورهم جمع شدند تا به بررسی و حل این موضوع بپردازند و انجمن بین‌المللی تحقیقات زنبورعسل را بنیان نهادند.

وی اضافه کرد: این انجمن یکسری تحقیقات گسترده را در جهان دنبال می‌کند که مهم‌ترین آن پیگیری عوامل و علت فروپاشی کلنی‌ها و مرگ‌ومیر زنبورها و علل مؤثر در آن است.

عرب اضافه کرد: یکسری از آموزش‌ها نیز برای زنبورداران تدارک دیده شد که مرکز این انجمن و تحقیقات دانشگاه «برن» سوئیس (Universitas Bernensis) است و اعضای آن از کل کشورهای جهان من‌جمله ایران و کشورهای آسیایی و درمجموع کشورهای صاحب صنعت زنبورداری هستند.

یکی از دلایل افزایش مرگ‌ومیر زنبورها اطلاعات غلط زنبورداران است

این عضو انجمن علمی گروه علوم دامی دانشگاه تهران، ادامه داد: در نظرسنجی حاضر این انجمن قصد دارد بفهمد که چگونه می‌توانند آموزش‌ها و تکنیک‌های مقابله با عوامل میر و میر زنبورها را به زنبورداران منتقل کنند. ایده و فکر پشت این مجموعه این است که این انجمن جهانی متوجه شده که منابع اطلاعاتی که زنبورداران در جهان برای افزایش اطلاعات خود استفاده می‌کنند، منابع موثق و دقیق و مستندی نیستند.

وی ابراز کرد: بسیاری از اتفاقاتی که در صنعت زنبورداری جهان می‌افتد و موجب تلفات و خسارت می‌شود به محققین و متولیان این حوزه وارد است که نتوانستند منابع مطالعاتی دقیقی برای افزایش اطلاعات زنبورداران تدوین کنند و دستورالعمل‌های مستند و کاربردی در مقابله با این عوارض پرهزینه صادر کنند.

عرب افزود: یا شاید روش‌های انتقال این اطلاعات درست نبوده و این اطلاعات آن‌قدر دست‌به‌دست و متأسفانه اعمال‌نظر غیر کارشناسی می‌شود که به‌صورت نادرست و غیراصولی به دست زنبورداران می‌رسد.

اطلاعات غلط گاهی باعث ورشکستگی زنبورداران می‌شود

به گزارش عسلنا، این محقق زنبورعسل با بیان اینکه، در بسیاری از شبکه‌های مجازی یا گروه‌های صنفی، افراد زیادی فعال هستند و برای ورود به این حرفه طوری تبلیغ می‌کنند، گفت: افراد زیادی راغب می‌شوند که وارد این صنعت شوند، بدون اینکه اطلاعات و تجربه دقیق و کافی داشته باشند و این اطلاعات عمومی مجازی، به افراد جویای کار می‌گوید که این شغلِ بسیار خوب و پربازدهی است و بازگشت سرمایه به‌سرعت صورت می‌گیرد و زحمت زیادی به‌جز چکاب و سرکشی ندارد و شما را از سودی سرشار بهره مند می‌سازد.

وی اذعان کرد: ولی وقتی در دنیای حقیقی نگاه می‌کنیم این تعابیر کاملاً برعکس و وارونه هستند یا آمارهای اغواکننده ارائه می‌شود که سالانه موجب ضررهای زیاد و از بین رفتن تنوع ژنتیکی و ضرر زیاد اقتصادی شده و زنبورداران را به ورطه ورشکستگی می‌رساند و به‌نوعی فرد وارد شونده به این حرفه به‌درستی آموزش‌ها و واقعیت‌ها را فرانگرفته است.

این مجری طرح ملی پایش سلامت کلنی‌های زنبورعسل کشور با اشاره به اینکه ورود به این حرفه علاوه بر کسب اطلاعات و آموزش توسط افراد خبره، حداقل به دو سال کارورزی و کسب تجربه نیاز دارد، تأکید کرد: ازنظر روحی و جسمی هم قابلیت‌هایی نیاز است که فرد بتواند با حشرات کار کند یا زندگی در شرایط سخت و بیابان و کوه را بپذیرد.

عرب یادآور شد: برای همین باید است که بسیاری از زنبورداران سال اول دو کندو و سال بعد 10 کندو و سال‌های بعد به 100 کندو می‌رسند ولی میانگین برداشت آن‌ها از 2 کیلو در کندو بالاتر نمی‌رود و سود چندانی هم نمی‌کند.

این محقق عنوان کرد: واقعیت دیگری هم که در صنعت زنبورداری وجود دارد، این است که بسیاری از اطلاعات و تجربیات غلط و زیان‌بار سال‌هاست که بدون سنجش علمی، سینه‌به‌سینه بین زنبورداران به‌عنوان روش و کار درست منتقل‌شده، درحالی‌که از ریشه این فعالیت‌ها غلط بوده و سبب خسارت شده است ولی زنبوردار با اعتماد به افراد دیگر متوجه این اشتباه نشده است.

وی اضافه کرد: اصول اشتباهی در زنبورداری وجود دارد که به علت عدم وجود دانش روز دنیا و منابع تحقیقاتی مستند نهادینه‌شده‌اند و جمع زیادی در حال انجام آن دستورالعمل‌های نادرست هستند مثلاً استفاده از فلان سم برای دفع آفت درحالی‌که با مواد طبیعی ارگانیک بدون ضرر هم می‌شود آن آفت را دفع کرد.

این مدرس ژنتیک و اصلاح نژاد در دانشگاه تهران، متذکر شد: یک نظرسنجی علمی دقیق نظیر این نظرسنجی انجمن بین‌المللی به دنبال آن است که منشأ اطلاعات نادرست را کشف کند و زنبورداران را به منابع درست اطلاعاتی و افراد خبره متصل نماید.

عرب با ذکر این مطلب که اگر نتایج به‌دست‌آمده در این تحقیقات مثلاً نشان دهد که زنبورداران ایران بیشتر به‌جای مطالعه کتاب و مقالات موثق از تجربیات دیگر زنبورداران استفاده می‌کنند، بیان کرد: در این صورت، قطعاً تمرکز از روی چاپ کتاب و جزوه و سایت‌های آموزشی یا فیلم‌های آموزشی در یوتیوب بر روی آموزش افراد قدیمی و پیشکسوت و تصحیح تجربیات ایشان متمرکز می‌شود.

وی افزود: به‌نوعی این نظرسنجی پل بین آزمایشگاه و مراکز علمی و محققین با زنبورداران است تا از بهترین و راحت‌ترین روش اطلاعات درست در اختیار این عزیزان قرار بگیرد.

این پژوهشگر ادامه داد: اطلاعات ارائه‌شده اصلاً رمز و رازهای شغلی نیست و موارد عمومی است که بیان کردن و عمومی کردنش زیان اقتصادی و رقابتی ندارد.

وی با اشاره به اینکه متأسفانه کشور ما در بسیاری از این نظرسنجی‌های جهانی، علی‌رغم اینکه دارای رتبه‌های برتر در آیتم‌های مختلف صنعت زنبورداری و از قطب‌های مهم جهانی است، حضور نداشته، گفت: این نقص بزرگی را به وجود آورده که خروجی برای کشور ما در این نظرسنجی‌ها و تحقیقات صادر نشود و ما به‌عنوان یکی از بزرگان این صنعت در جهان نقشی در تصمیم‌گیری‌ها نداشته باشیم.

عرب ادامه داد: در این نظرسنجی‌ها و برنامه‌های جهانی همیشه و در دو دهه اخیر، ترکیه بسیار فعال است و توانسته برند محصولات عسلی خود را نیز در جهان شهره کند. ما هم ازنظر دانش و هم‌ظرفیت زنبورداری چیزی از ترکیه کم نداریم و حتی جلو هستیم و می‌توانیم رقابت کنیم ولی سیستم زنبورداری آن‌ها برعکس ما همیشه در رویدادهای جهانی و نظرسنجی‌ها شرکت داشته و از بدنه صنعت جهانی خارج نشده است.

وی اضافه کرد: ما در این موارد از کشورهای همسایه خود حتی عقب افتادیم که بخشی به دلیل تحریم‌های جهانی و بخشی به دلیل عدم ارتباط علمی و تجربی با زنبورداران دنیاست، چون زنبورداران ما ارتباط چندانی با دنیای بین‌المللی ندارند.

نگذاریم نام ایران از تحقیقات جهانی دور باشد

به گزارش عسلنا، نماینده انجمن بین‌المللی تحقیقات زنبورعسل، با انتقاد از اینکه برای مسئولین و نمایندگان صنعت زنبورداری ما نیز در کنگره‌های جهانی به دلیل تحریم ویزا صادر نمی‌شود و تبعیض‌هایی وجود دارد، تأکید کرد: ولی ما نباید بگذاریم نام ایران حذف شود و باید آن‌ها بدانند ما علی‌رغم تحریم‌ها تلاش برای حضور در مجامع جهانی داریم.

وی اضافه کرد: خبر خوب این است که در سال‌های اخیر زنبورداران ما صاحب مطالعه شدند و پیگیر مسائل از طریق فضای مجازی هستند ولی باید این مجاری کنترل شود و منابع علمی مستند و دقیق داشته باشند.

به گزارش عسلنا، علیرضا عرب در پایان خاطرنشان کرد: این نظرسنجی می‌تواند منابع و انجمن‌ها و کانال‌های آموزشی را غنی‌تر کند تا اطلاعات مستند و دقیق ارائه کنند و بین‌المللی بودن این نظرسنجی‌ها به دلیل این است که روش‌های کسب اطلاعات، سرعت اینترنت و شرایط و اقلیم زنبورداری در کشورهای مختلف یکسان نیست و باید برای هر کشوری برنامه آموزشی و اطلاعات تخصصی‌تری تهیه شود، افزون بر اینکه بسیاری از اطلاعات‌پایه زنبورداری هم برای اکثر کشورها یکسان است./