به گزارش پایگاه خبری صنعت زنبورداری ایران، سومین دوره طرح پایش سلامت کلنی‌های زنبورعسل کشور با تکیه‌بر بررسی میزان و علت تلفات زنبورستان، با محوریت گروه علوم دامی دانشکده کشاورزی، دانشگاه تهران و با مشارکت؛ بنیاد ملی ارتقاء بهره‌وری صنعت زنبورداری، وزارت تعاون، صندوق حمایت از توسعه صنعت زنبورداری، اتحادیه سراسری زنبورداران ایران و وزارت جهاد کشاورزی در حال انجام است.
پایان فاز اول سومین مرحله پایش سلامت کلنی‌های زنبورعسل کشور
به گزارش عسلنا، در این رابطه یکی از مجریان این طرح پایش ، اظهار کرد: برای سال سوم این طرح بین‌المللی که در ایران دانشگاه تهران مجری انجام آن است، از 11 فروردین امسال آغازشده و اکنون در مرحله پایان فاز اول قرار دارد که تا دهم تیرماه تداوم خواهد داشت.
دکتر علیرضا عرب، در گفتگوی اختصاصی با عسلنا، تصریح کرد: در فاز اول این پایش گزارش‌های زنبورداران در مورد ریزش و تلفات کلنی‌ها از استان‌های مختلف کشور، با بهره‌گیری از سایت اختصاص داده‌شده و روش‌های مختلف دیگر جمع‌آوری می‌شود.
وی افزود: میزان تلفات، دلایل و عوامل آن در استان‌های کشور، در فاز اول احصا شده و در فاز دوم به سبب اینکه این داده‌ها، پیوست آزمایشگاهی ندارد، مورد بازبینی، راستی آزمایی و مستندسازی با مراجعه حضوری به استان‌ها و زنبورستان‌ها قرار می‌گیرد.
این محقق، اضافه کرد: نمونه‌گیری و انجام آزمایش از سطح استان‌ها و پیوست این نتایج به داده‌ها و آمار اولیه این پروسه را در فاز دوم تکمیل می‌کند و در فاز سوم و به‌صورت نهایی، مشکلات و عوامل جمع‌بندی شده، اولویت‌بندی می‌شود و به سازمان‌های ذی‌ربط و متولی اعلام و ارجاع می‌شود. همچنین در برابر این مشکلات، آموزش‌ها و پروتکل‌های تخصصی تدوین و در اختیار زنبورداران قرار می‌گیرد که این آموزش‌ها به‌صورت تخصصی و موردی بوده و بر اساس مشکلات استان‌ها ارائه می‌شود.
عوامل تلفات زنبورها سالانه به شکل معنادار تغییر می‌کند
این پژوهشگر زنبورداری و مسئول در گروه پایش تلفات کلنی‌های کشور، عنوان کرد: با توجه به پویایی صنعت زنبورداری، نکته جالب این است که این عوامل تلفات هرسال به شکل معناداری تغییریافته و عوض می‌شود. مثلاً در سال 1397 عامل بلایای طبیعی، سیلاب و دیگر عوامل به‌شدت بر تلفات اثر داشت، ولی در سال‌های بعد، با آموزش‌های لازم این عامل کاهش‌یافته و درحالی‌که در بحث تلفات براثر عوامل طبیعی در دنیا رتبه اول را داشتیم، در سال گذشته این نرخ به‌صورت نرمال درآمده و کاهش‌یافته است.
عرب، اضافه کرد: در سال‌های اخیر مشکلات تلفات براثر عوامل مربوط به ملکه و بلایای طبیعی کمتر شده، ولی مشکلات تلفات براثر بیماری‌ها، شدیدتر شده است که عواملی مثل سم‌پاشی‌ها هم در همین دسته تقسیم‌بندی می‌شود و در زیرشاخه بیماری‌ها عواملی دیگر مثل؛ گرسنگی، عوامل تغذیه‌ای، شیوع آفات و مرگ‌ومیر براثر سم‌پاشی‌ها و... قرار دارد.
زنبورداران ایرانی 5 برابر کشورهای خارجی داروهای غیرمجاز استفاده می‌کنند
به گزارش عسلنا، این استاد دانشگاه با بیان اینکه در این میان و سوای عوامل طبیعی، عوامل مهمی هم در تلفات وجود دارد که منشأ آن‌ها انسانی است، گفت: مثلاً مبحث داروها با مشکلات زیادی در کشور روبروست و بازار آشفته داروهای زنبورداری با طیف وسیعی از داروهای دست‌ساز، خودساز، تقلبی و از رده خارج، موجب بروز تلفات در زنبور ستان‌های کشور شده است.
وی با اشاره به نوسان تعداد داروها و مارک‌های غیراستاندارد، میزان موجود این داروهای مضر در ایران را 5 برابر میزان موجود در کشورهای خارجی دانست و اذعان کرد: ما مواردی داشتیم که یک زنبوردار ده‌ها کلنی را به خاطر یک فرمولاسیون و داروی نامناسب تجویزشده ازدست‌داده و نابود کرده است و این دارو، هیچ‌گونه مجوز و استانداردی هم نداشته است.
داروها و مکمل‌های قاچاق و غیرقانونی، عامل بزرگ تلفات زنبورهای عسل
عرب، با بیان اینکه متأسفانه در حوزه دارو بسیار لطمه خوردیم و در حوزه تغذیه نیز مشکلات زیادی داریم، ادامه داد: طیف زیادی از روش‌های نامناسب تغذیه وجود دارد که هیچ‌گونه استاندارد و کنترل کیفیتی بر روی آن‌ها اعمال نشده و مصرف این مکمل‌ها و کمک تغذیه‌های دست‌ساز یا صنعتی ساز که غیرقانونی و غیراستاندارد هستند، تلفات زیادی را بر صنعت زنبورداری ایران تحمیل کرده است.
این مجری طرح پایش تلفات کلنی‌های کشور، ابراز کرد: در بازار آزاد متأسفانه بسیاری از داروها و مکمل‌ها وجود دارد که فرآیند کنترل کیفیت و مجوزهای استاندارد و دامپزشکی را ندارند و مورداستفاده و فروش در مبادی غیرقانونی و آزاد قرار می‌گیرند.
وی، یادآور شد: این داروها و مکمل‌ها یا کمک تغذیه‌ها، توسط خود افراد و زنبورداران یا آشنایان و همکاران آنان تهیه می‌شوند که عدم اطلاعات علمی و مهارت فنی لازم، موجب بر هم خوردن ترکیب و فرمولاسیون و سبب سمی شدن برخی از این داروها می‌شود و این افراد سهواً سبب از بین رفتن زنبورهای خود می‌شوند.
سم‌پاشی‌های بی‌رویه و غیرقانونی عامل مهم انسانی در تلفات زنبورها
به گزارش عسلنا، این پژوهشگر، تأکید کرد: مورد سوم از عوامل انسانی مؤثر بر تلفات زنبورهای عسل، سم‌پاشی‌های بی‌رویه، نادرست و غیراستاندارد و نیز ناهماهنگی بین زارعین و زنبورداران است که سبب تلفات بسیار سنگین شده است که این سه عامل مجموعاً بزرگ‌ترین عوامل انسانی مؤثر بر تلفات زنبورها در کشور است.
عرب، در پایان خاطرنشان کرد: زمانی یک سیکل پژوهشی کامل می‌شود که تحقیقات، توسعه، آموزش و ترویج و عینی، کاربردی و عملیاتی شدن این تحقیقات، صورت پذیرد و به‌صورت یک تعامل و خرد جمعی بین ارگان‌های مختلف این تحقیقات، کاربردی شده و سبب نجات و تحول یک صنعت بشود، در این مسیر ناهماهنگی هر یک از این مجموعه‌ها منجر به ناکامی یا نتیجه ندادن کل پروسه خواهد بود./
