به گزارش پایگاه خبری صنعت زنبورداری ایران، یک محقق و پژوهشگر زنبورعسل، عدم نگاه شفاف و مبتنی بر واقعیت‌های علمی در بدنه جامعه زنبورداری کشور نسبت به عسل تغذیه‌ای و نبود دیتاهای علمی و موثق در ارتباط با عسل‌های شاخص ایران را از مشکلات و موانع پیش پای این صنعت برشمرد.
بهزاد رفاهی درگفتگو با خبرنگار عسلنا ،تصریح کرد: به لحاظ سطح تولید، شاخص‌های ارگانولپتیک و فیزیکوشیمیایی باعث شده است که نگاه سلیقه‌ای و غیرحرفه‌ای در آزمایشگاه‌های همکار سازمان استاندارد، اداره دامپزشکی و معاونت غذا و دارو شکل بگیرد،
وی بابیان اینکه به‌طورکلی و در یک جمله، دانش ما در ارتباط با عسل‌های ایران بسیار سطحی و ناقص است، افزود: لزوم بررسی‌های علمی در این حوزه می‌تواند زمینه ارائه یک نگاه علمی و فنی به عسل‌های ایران رو تقویت کند و تا حد زیادی بازار آشفته و غیرتخصصی و غیرعلمی را سامان بخشد.
داور علمی کنگره‌های جهانی زنبورعسل، با این مثال که هنوز یک پژوهش دقیق در قالب طرح علمی در ارتباط با شاخص‌های فیزیکوشیمیایی عسل کُنار ایران (به‌عنوان یکی از مهم‌ترین عسل‌های تولیدی ایران) صورت نگرفته است، تشریح کرد: بین متخصصین این حوزه هنوز در ارتباط با میزان ساکارز این عسل اتفاق‌نظر علمی وجود ندارد و بر اساس حدس و گمان اظهارنظر می‌شود و اگر این نظرات را بپذیریم، بر اساس استاندارد شماره 92 سازمان استاندارد کشور، عسل کُنار ایران تقلبی است چون ساکارز عسل کنار تازه، در اغلب موارد بالای 5 درصد است.
رفاهی با طرح این پرسش از مسئولین که آیا عسل تغذیه‌ای را به‌عنوان یک فرآورده زنبورعسل قبول دارند یا خیر؟ گفت: در پاسخ به این سؤال بایستی نگاه منطقی و واقع‌بینانه‌ای به آن داشته باشیم و با در نظر گرفتن تمامی جوانب است که می‌توانیم بفهمیم عسل تغذیه‌ای یکی از فرآورده‌های زنبورعسل سال‌های اخیر است که تولید آن با در نظر گرفتن شرایط اقلیمی و افزایش تعداد کلنی‌های زنبورعسل در این دهه اخیر افزایش محسوسی داشته است.
وی ادامه داد: با در نظر گرفتن شرایط فوق، اگر جواب سؤال مطرح‌شده، مثبت باشد، بایستی تعریف درست و مشخصی از عسل تغذیه‌ای (تحت هر نامی) در استاندارد و با ارائه ویژگی‌های فیزیکوشیمیایی مشخص آن ذکر شود و به‌طور مثال شاخص‌های متعدد استاندارد عسل ازجمله میزان ساکارز قابل‌قبول، پرولین، دیاستاز، HMF و سایر آیتم‌ها به‌طور دقیق برای این فرآورده زنبورعسل تعیین گردد.
به گزارش پایگاه خبری صنعت زنبورداری ایران، این عضو سازمان نظام‌مهندسی کشاورزی و منابع طبیعی کشور افزود: اگر جواب به سؤال فوق منفی باشد، بایستی در ارتباط با آن، موضع شفاف و قاطعی بگیریم و از تولید آن در کشور جلوگیری کنیم ولی با توجه به واقعیت‌های موجود در صنعت زنبورداری کشور، بایستی بپذیریم که با این کار، زمینه تقلب بیشتر در کشور فراهم می‌شود.
وی تأکید کرد: در جهت صیانت از عسل طبیعی بایستی جایگاه عسل تغذیه‌ای را به‌عنوان یک محصول زنبورعسل در استانداردها تعیین کنیم و در قالب بخش‌نامه‌هایی برای سازمان جهاد کشاورزی، اداره دامپزشکی، معاونت غذا و دارو و سازمان استاندارد و تحقیقات صنعتی کشور، تعاریف مشخص و دقیقی از این محصول ارائه کرده و بازار آشفته عسل را سامان‌بخشیم.
رفاهی در ادامه با اشاره به اینکه، استانداردسازی و قانونمند کردن عسل تغذیه‌ای در کشور با دو هدف کلی؛ رعایت حقوق مصرف‌کننده و حمایت از تولیدکننده و زنبوردار صورت می‌پذیرد، اظهار کرد: باید با رعایت استانداردسازی و قانونمند کردن تولید و عرضه عسل تغذیه‌ای، در جهت رعایت حقوق مصرف‌کننده گام برداشت و اطلاعات علمی بر طبق یک چارچوب دقیق برای عسل‌های طبیعی و تغذیه‌ای نگارش و در مندرجات برچسب چاپ شوند.
وی یادآور شد: به معنای واضح‌تر، باید عنوان عسل طبیعی و تغذیه‌ای و جدول ارزش غذایی و خواص هریک از این عسل‌ها و حتی رتبه‌بندی کیفی آن با ارائه توضیحات مختصر از محصول در برچسب و بسته‌بندی ذکر شود.
مؤلف کتاب «آشنایی با گیاهان ارزشمند در زنبورداری ایران» با ذکر اینکه تمامی حمایتش از عسل تغذیه‌ای و ارزش غذایی آن به جهت ارزش قائل شدن برای فرآوری زنبورعسل و تولید آن به‌وسیله زنبورعسل است، ابراز کرد: در تولید عسل تغذیه‌ای و در طی این فرآوری، اضافه شدن برخی از آنزیم‌ها و مواد مؤثره مفید، تغییرات شیمیایی و تبدیل قندهای ساکارز به قندهای زودهضم فروکتوز و گلوکوز و درنهایت یک تولید یک محصول، با ارزش غذایی به‌مراتب بالاتر در مقایسه با شیرین‌کننده‌های موجود که به شکل صحیح و سالم‌تری تولیدشده است و می‌تواند در سبد سلامت خانوار ایرانی قرار گیرد.
وی عنوان کرد: اگر تولید عسل تغذیه‌ای را با رعایت موارد گفته‌شده، به رسمیت بشناسیم، باید از آن‌طرف زنبوردار را هم ملزم به رعایت مدیریت مطلوب‌تر و صحیح‌تر این محصول کنیم.
رفاهی در تشریح مدیریت اصولی زنبوردار در تولید عسل تغذیه، رعایت مواردی همچون در نظر گرفتن زمان دوهفته‌ای برای فرآوری شربت به عسل تغذیه‌ای و دادن فرصت کافی به زنبورعسل برای کاهش میزان ساکارز عسل را از اصلی لازم دانست و گفت: با این کار شاخص کیفی محصول، درنهایت با فرآوری که توسط زنبورعسل و مدیریتی که توسط زنبوردار اعمال می‌شود، بهبود می‌یابد و به معنای واضح‌تر نباید زنبوردار، امروز شربت شکر بدهد و فردا عسل برداشت کند، بلکه رعایت فاصله زمانی آخرین تغذیه با شربت و برداشت عسل رعایت شود.
وی همچنین تأکید کرد: زنبوردار نباید به بهانه برداشت عسل تغذیه‌ای، هرگونه دارو و سموم شیمیایی را در طی زمان تولید عسل به کلنی بدهد و در تولید عسل تغذیه‌ای، زنبوردار موظف به تولید سالم (عاری از باقی‌مانده‌های شیمیایی) و محصول باکیفیت با شاخص‌های فیزیکوشیمیایی خاص است.
این کارشناس ارشد گیاه‌پزشکی در پایان خاطرنشان کرد: اگر میزان قابل‌قبول ساکارز در عسل طبیعی را حداکثر 5 درصد در نظر بگیریم، باید در عسل تغذیه میزان آن نهایتاً 10 (واقعیت 15 درصد) باشد و یا میزان پرولین که به‌عنوان شاخص رسیدگی عسل به همراه بقیه استانداردهای علمی لازم نیز رعایت شود.
