به گزارش پایگاه خبری صنعت زنبورداری ایران، یک کارشناس ارشد زنبورداری، بابیان اینکه قدم اول در حراست از زنبورها، تقویت زنبورداران محلی و حمایت از آن‌ها با خرید محصولات و کمک به ایجاد زندگی بهتر برای زنبورهاست، گفت: قدم دوم، مبارزه با عوامل کشنده زنبورها و زنبورکش‌ها، مثل توقف سم‌پاشی‌ها و برخورد با عوامل این اقدام مرگبار است.
مهدی اخوان مقدم، در گفتگوی اختصاصی با عسلنا، در خصوص راهکارهای جلوگیری از تلفات زنبورها که در دو سال اخیر افزایش داشته، تصریح کرد: حرکت سوم در حراست از زنبورها و جلوگیری از تلفات این موجود سودمند و حیات‌بخش، این است که منابع غذایی حشرات گرده‌افشان به‌خصوص زنبورعسل به‌عنوان یک گرده‌افشان تجاری را تأمین کنیم و تلاش داشته باشیم تا منابع تغذیه‌ای بهتری در اختیار این حشرات قرارگیرد.
اولویت ما در کاشت درختان گیاهان موردعلاقه حشرات گرده‌افشان باشد
وی، افزود: ما باید توجه داشتیم که هر عمل ما می‌تواند در این مسیر مهم باشد، مثلاً در روز درختکاری اولویت ما کاشتن درختچه‌هایی بومی باشد که برای حشرات گرده‌افشان مفید هستند؛ و زنبورها هم آن‌ها را دوست دارند. ما باید بر اساس اقلیم هر منطقه مثلاً به کاشت نهال‌هایی مثل؛ کُنار، زبان‌گنجشک، سنجد، بیدمشک، اقاقیا و... بپردازیم.
به گزارش عسلنا، اخوان مقدم، بابیان اینکه باید رسانه‌های گروهی و مدارس این مسائل را آموزش دهند، اضافه کرد: باید مدارس و مراتع دولتی، باغات کشت و صنعت و محیط‌های عمومی و فضای سبز شهری، پیشگام کاشت این نهال‌ها برای حمایت از زنبورهای گرده‌افشان باشند.
وی توصیه کرد: باید به‌جای گیاهانی که سودمندی کمتری دارند، به کاشت گیاهان و درخت‌هایی اقدام کنیم که علاوه بر سرسبزی و تنوع طبیعت برای زنبورها و حشرات مفید هم دارای فواید تغذیه‌ای و حیاتی باشند.
این کارشناس ارشد زنبورداری با طرح این سؤال که آیا تابه‌حال فکر کردیم که برخی از گیاهان در طبیعت که برای اهداف مختلفی حذف می‌شوند و از بین می‌روند، می‌توانند باقی بمانند و برای زنبورها مفید باشند، اظهار کرد: ما می‌توانیم حتی در باغچه‌های خود گل‌هایی بکاریم که شهد داشته و مطلوب زنبورها باشد و از این طریق به تغذیه و بقای آن‌ها کمک کنیم.
شهرداری‌ها برای توسعه فضای سبز گیاهان شهدزا بکارند
وی، اضافه کرد: ما باید از شهرداری‌ها مطالبه کنیم که فعالیت‌های خود را بر اساس زندگی این حشرات سازگار کنند و گیاهانی در پارک‌ها و فضای سبز کاشته شود که برای این حشرات مفید باشد.
این پژوهشگر، یادآور شد: چند سال قبل کمپینی تشکیل‌شده بود که «پروانه‌ها را به شهر بازمی‌گردانیم» ولی این حشرات زیبا و مفید تنها با کاهش دود و آلودگی به شهر باز
نمی‌گردند، بلکه باید منابع تغذیه‌ای مفید و خوب هم برای آن‌ها تدارک ببینیم.
وی تأکید کرد: باید حیاط‌ها و باغچه‌های خانه‌ها به سبک خانه‌های مهربان قدیمی بازگردد؛ باغچه‌هایی که برای پروانه‌ها و زنبورها غذا داشت و بانشاط بود و خبری از سم و تلفات این حشرات سودمند نبود.
پیام تبریک و شعار دردی را دوا نمی‌کند
به گزارش عسلنا، اخوان مقدم، با اشاره به اینکه دولت‌ها و مسئولین، تنها با سمینار، فراخوان و تبریک در مورد زنبورعسل و فواید او می‌گویند و از قرآن کریم مثال می‌آورند، گفت: ولی در عمل آیا این افراد چه فعالیت سودمندی برای جلوگیری از تلفات زنبورها انجام دادند؟ برگزاری جشن روز جهانی زنبور خوب است ولی کافی نیست و بهتر است برای تلفاتی که دو سال است افزایش‌یافته برنامه‌ریزی ویژه و عملیاتی هم داشته باشند.
فقدان تشکل‌های مطالبه گر در زنبورداری از مشکلات اصلی است
وی با تأکید بر اینکه، باید داروی بیماری‌های جدیدی مثل «نوزما» ارزان و آسان در دسترس قرار گیرد و زنبوردار بتواند باقیمت پایین و به سهولت آن را تهیه کند، عنوان کرد: در زمینه داروهای ارگانیک آیا تاکنون چه تسهیلاتی داشتیم و چقدر این داروها در اختیار زنبورداران قرارگرفته است و رسانه‌ها تا چه حد در مورد این تلفات حساس بودند و چرا در مورد این‌ها تولید خبر و گزارش ندارند؟ آیا باید رسانه‌های برون‌مرزی این مسائل را پوشش دهند.
این مدرس زنبورداری، ادامه داد: در مورد فقدان تشکل‌های مطالبه گر نیز در کشور با مشکل مواجه هستیم و خود زنبورداران و اهالی این صنعت هم به شکل متحد مطالبه گری از خود نشان نمی‌دهند و تشکل‌ها و اتحادیه‌ها، تعاونی‌ها و تشکل‌های تخصصی باید پیگیر همه مطالبات زنبورداران ازجمله؛ حریم کوچ، بیمه، تلفات زنبورها، مشکلات دارویی و. باشند و به‌واقع مطالبه کنند.
اخوان مقدم، بابیان این مطلب که متأسفانه مسئولین بیشتر به آمار دادن و اشتغال‌زایی بی‌ضابطه فکر می‌کنند و حمایت خاصی از زنبورداران دلسوز و باتجربه نداشتند، ابراز کرد: تعداد زیادی افراد را وارد این شغل کردند ولی حمایت خاصی از آن‌ها انجام نمی‌دهند و برنامه‌ریزی دقیقی برای پاسخگویی به مطالبات این قشر ندارند.
نگاه کمیت گرا به زنبورداری و مجوزهایی که هیچ مزیتی ندارند
ایشان با طرح این پرسش که دفترچه‌های زنبورداری صادرشده واقعاً چه مزیتی دارد و این‌همه زحمت برای تهیه آن‌ها چه سودی دارد؟ بیان کرد: آیا این دفترچه‌ها فقط در جابجایی و کوچ، زنبورداران را دچار مشکل کرده و بار مسئولیت بر دوششان می‌گذارد یا باید تسهیلاتی هم بر اساس این مجوزهای کاری ارائه شود؟
وی تأکید کرد: مسئولین باید پاسخ دهند که چرا در قبال تلفات زنبورعسل بی‌تفاوت هستند و کار خاصی انجام نمی‌دهند؟ این مسئله یعنی درخطر افتادن شغل هزاران زنبوردار و مخاطره برای امنیت غذایی مردم، ولی متأسفانه به‌جز وعده و شعار هیچ حاصلی از عملکرد دولت‌ها و مسئولین دیده نمی‌شود.
هزینه‌های زنبورداری با درآمد آن اصلاً مطابقت ندارد
این پژوهشگر و زنبوردار باتجربه در ادامه، متذکر شد: متأسفانه در قبال صنعت زنبورداری با شرایط متولیان چندگانه دولتی و پاس‌کاری مطالبات بین ارگان‌ها، هیچ عکس‌العمل منطقی وجود ندارد و موجب شده بسیاری از زنبورداران این شغل را رها کنند یا با ورشکستگی و گرفتاری‌های اقتصادی دست‌وپنجه نرم کنند.
ایشان ضمن بیان این مطلب که من زنبوردارم و این کار را بر اساس عشق و علاقه انجام می‌دهم، گفت: ولی هزینه‌های سرسام‌آور و عدم‌حمایت و بازار نامناسب فروش و سردرگمی بین صدها مشکل در این صنف، سبب شده که آخر سال محصول قابل‌توجه و ثروت آفرینی برای تداوم کار وجود نداشته باشد و تا جریان تولید پول در صنعتی جاری نباشد هرگز به تداوم این صنعت نمی‌انجامد. آیا مسئولین هیچ کار مفید یکه به تولید ثروت در این صنعت و تسهیل کار زنبورداران منجر شود، انجام دادند؟
مسئولین نمی‌توانند ادعا کنند که راهگشای مشکلات زنبورداران بودند
اخوان مقدم، افزود: پاسخ منفی است و متولیان دولتی نمی‌توانند ادعا کنند که در کنار زنبورداران بودند و توانستند برای آن‌ها کار مفیدی انجام دهند و از این بابت باید پاسخگو باشند.
این کارشناس ارشد زنبورداری با اشاره به اینکه روی صحبت ما با متولیان مستقیم زنبورداری در بخش دولتی است که هیچ‌گاه پاسخ دقیقی برای مطالبات نداشتند، اضافه کرد: بنابراین تبریک آن‌ها و شعارهایی که برای روز جهانی زنبورعسل هم می‌دهند هیچ فایده‌ای برای امرارمعاش و حل مشکلات زنبورداران ندارد و یک عمل مناسب و ایجاد تسهیلگری در حل مشکلات می‌تواند بیش از هزاران شعار و تبریک برای ما مؤثرتر باشد.
راهکارهای مسئولین در مقابله با بیماری‌های زنبورعسل با واقعیات تطابق ندارد
وی اذعان کرد: پیگیری این مشکلات زنبورداران کاری مشفقانه و مجدانه می‌طلبد و نیاز به برنامه‌ریزی دقیق و اصولی دارد تا برم بنای خرد جمعی به برنامه‌ریزی اصولی بر مبنای واقعیات میدانی دست بزنیم و بتوانیم راهگشای این مسیر پر چالش باشیم.
اخوان مقدم، توضیح داد که در دو سال گذشته بیماری «نوزما» شایع شد، ولی جهاد کشاورزی و دامپزشکی تنها به اطلاع‌رسانی و نامه‌نگاری و ذکر این مطلب پرداختند که داروی لازم در بازار موجود است، اما واقعیت میدانی چیز دیگری است. آیا این دارو به سهولت و ارزانی یافت می‌شود و در دسترس همه قرار دارد و تهیه آن برای زنبوردار ممکن و با هزینه‌های تولید جور درمی‌آید؟ پاسخ منفی است ولی این سازمان‌ها هیچ برنامه تسهیلاتی برای این کار ندارند.
از تجربیات دیگر کشورها درس بگیریم
به گزارش عسلنا، این محقق، تأکید کرد: باید بر اساس واقعیات میدانی برنامه‌ریزی و تصمیم‌گیری کرد و تقوا ایجاب می‌کند که در برابر مردم صادق باشیم و تنها به توجیه و فرار از مخمصه نپردازیم.
اخوان مقدم در پایان خاطرنشان کرد: چرا از کشورهای دیگر درس نمی‌گیریم و بر اساس تجربیات آن‌ها امور را اصلاح نمی‌کنیم؟ اکثر کشورها تمام این مشکلات را پشت سر گذاشتند ولی صنعت زنبورداری ما هرروز با مشکلات عمده و جدیدی روبروست و بر بار مصائب قبلی افزوده می‌شود./
