به گزارش پایگاه خبری صنعت زنبورداری ایران، دکتر محمد بهجتیان از پژوهشگران و کارشناسان ارشد زنبورعسل و دارای دکترای تغذیه علوم دامی، 20 سال است که به زنبورداری و تدریس و تحقیق اشتغال داشته و علم را در کنار تجربه آموخته است.
ایشان در دو شرکت دانش‌بنیان در خصوص تحقیق و پژوهش و تولید تغذیه‌های زنبورعسل فعالیت دارند. در شرکت تولیدی مکمل‌های غذایی زنبورعسل «اسپادانا مکمل» که در تولید کمک تغذیه و مکمل‌های زنبورعسل فعالیت دارد، رئیس هیئت‌مدیره و در شرکت فناوران اسپادانا مکمل که در تحقیق و پژوهش شرکت دارد، مدیرعامل هستند.
دکتر بهجتیان، دارای چندین مقاله علمی درزمینه‌ی تغذیه طیور و زنبورعسل و ترجمه یک کتاب درزمینه‌ی راهنمای بیماری‌های زنبورعسل هستند که اختراعی در خصوص کندوی زنبورعسل اصلاحات شده برای راحتی مدیریت را نیز به نام خود ثبت نمودند.
طراحی برنامه‌ها و جدول‌های علمی تغذیه زنبورعسل، تحقیق و پژوهش در بحث ملکه و اصلاح نژاد و طراحی داروهای مفید و استاندارد برای زنبورداری از دیگر فعالیت‌ها و دستاوردهای ارزشمند این محقق تلاشگر در طول 14 سال فعالیت علمی و تحقیقی دقیق با صرف هزینه‌های شخصی در بخش خصوصی و بدون کمک گرفتن از دیگر سازمان‌های خصوصی و نهادهای دولتی است. گفتگوی اختصاصی عسلنا با این محقق برجسته را باهم مرور می‌کنیم:
دکتر بهجتیان: در جهان بحث زنبورداری با کندوی دیجیتالی هم مطرح است ولی هنوز عملیاتی نشده و در حد آزمون‌وخطا و مراحل ابتدایی و پایلوت است. در بحث علمی ما از زنبورداری جهان عقب نیستیم و دانش علمی در همه زمینه‌ها وجود دارد، ولی در بحث مدیریتی و نظارتی از جهان در زنبورداری عقب هستیم و هنوز مدیریت بهینه‌ای در زمینه متولی گری زنبورداری و مدیریت زنبورستان‌ها نداریم.
چیزی که بین زنبورداری ما و جهان فاصله ایجاد می‌کند، نوع مدیریت و فقدان مدیریت اصولی و علمی است، وقتی از مدیریت حرف می‌زنیم باید برای اصول اصلاح نژاد و ملکه‌های اصلاح‌شده، تغذیه اصولی، پرورش و بیماری‌های زنبورها، اصول مدیریتی دقیق داشته باشیم. ضعف زنبورداران ما همین ضعف مدیریتی و مقاومت در برابر یادگیری و تکیه‌بر تجربه‌های بومی، سنتی و قدیمی هست.
در برابر فنون جدید و به‌خصوص در امر تغذیه زنبورعسل دستاوردهای خوبی حاصل‌شده که هنوز زنبورداران زیر بار آن نمی‌روند و حاضر نیستند این اصول را دنبال کنند. اکثراً با بیان اینکه پدران ما این کارها را می‌کردند و ما حاضر به تغییر نیستیم، تن به اصول علمی جدید زنبورداری نمی‌دهند ولی فضای مجازی در سال‌های اخیر کمک شایانی کرده و کمی استقبال برای علوم جدید ازجمله استفاده از کمک تغذیه‌ها و مکمل‌ها بیشتر شده است.
متأسفانه هماهنگی و همفکری بین سازمان دامپزشکی، جهاد کشاورزی، اتحادیه‌ها و صندوق توسعه هیچ برنامه مشخص، منسجم و دقیقی برای تبیین این مدیریت‌ها و متولی یکپارچه‌ای وجود ندارد و فقط مدیران و هیئت‌مدیره‌ها مکرر عوض می‌شوند و برنامه‌های مدون کوتاه‌مدت و بلندمدتی برای توسعه این صنعت وجود ندارد. متأسفانه مجموعه بی‌تدبیری این مراکز سبب به روزمرگی رسیدن محققین و زنبورداران و افزایش مشکلات این صنعت شده است.
عدم ارتباط دانشگاه و صنعت سبب تجاری نشدن این تحقیقات شده است، ما محققین و تحقیقات خوبی داریم ولی به سمت کاربردی شدن سوق داده نمی‌شوند، چون دانشگاه‌های ما کاربردی و تجربی نیستند و ما بخش تجاری و صنعتی قوی برای گرفتن ایده‌های تحقیقاتی نداریم. بحث‌های تکمیلی و نتیجه گرفتن از تحقیقات نیازمند آن است که بازار مصرف نیازسنجی شود و مطابق نیازهای کشور تحقیقات آن صورت پذیرد. خیلی از اعضای هیئت‌علمی دانشگاه‌ها در بحث تجربی ضعیف هستند و فقط مفاهیم علمی را می‌دانند و به‌صورت میدانی و کاربردی کار نکردند.
در مجموعه شرکت‌های اسپادانا مکمل ما روی تحصیلات و دوره‌های «پژوهانه» دانشگاهی و پذیرش دانشجو برای تحقیقات کاربردی و میدانی فعالیت کردیم و اگر همین طرح ما، در وزارت علوم تعریف شود و دانشجویان به دوره‌های کاربردی بیایند، می‌تواند به کاربردی شدن علم و تجاری شدن علم و ثروت آفرینی منجر شود.
در سال چندین مورد دانشجوی فوق‌لیسانس و دکترا در مجموعه ما دوره‌های «پژوهانه» درزمینه‌ی زنبورعسل را می‌گذرانند و اگر حمایت شویم، ظرفیت ما برای پذیرش بسیار بالاتر است و می‌توانیم گام‌های مثبتی در کارهای کاربردی و عملیاتی برای صنعت زنبورداری برداریم.
بحث آموزش باید همه گروه‌ها و شرایط سنی را در نظر بگیرد بسیاری از زنبورداران سواد ابتدایی دارند یا سن و سالی از آن‌ها گذشته و با فضای مجازی هم آشنا نیستند که باید برای این دسته از افراد آموزش‌های خاص و مطابق با شرایطشان تعریف شود.
امروزه دوره‌های خوبی در سطح کشور برگزار می‌شود و قبل از کرونا در هر کلاس و کارگاه تا 150 نفر از جوانان و افراد مسن‌تر شرکت می‌کردند، باید در بحث کلاس‌ها سرمایه‌گذاری شود و نباید ناامید شد و در برابر مقاومت برخی افراد در برابر یافته‌های علمی باید بردبار بود.
سطح سواد افرادی که جدیداً به زنبورداری در سال‌های اخیر وارد شدند، افزایش‌یافته و این به پیشرفت آموزش زنبورداری کمک می‌کند، باید سرمایه‌گذاری درزمینه‌ی آموزش زیاد شود و تعامل با افرادی که در برابر یافته‌های علمی جدید مقاومت می‌کنند، بیشتر شود.
یک مشکل دیگر نیز کمبود متخصص تائید شده است، بسیاری از افراد در فضای مجازی صحبت می‌کنند که گاها برخی روش‌ها و حرف‌های آنان نادرست و به ضرر زنبورداری است که باید روشی اتخاذ شود تا زنبورداران مبادی آموزشی درست و مطمئن را بشناسند.
عدم تلفیق علم و تجربه در فعالان زنبورداری همیشه یک مشکل بزرگ بوده، به‌طوری‌که اکثر دوستان این دو آیتم مهم را در کنار هم کسب نکردند. مثلاً دیده‌شده در بحث تولید خمیر شیرین که یک تغذیه مشهور زنبورداری است؛ بسیاری از خمیر شیرین‌های تولیدشده توسط زنبورداران یا برخی مراکز به‌راحتی عمر زنبورها را کوتاه می‌کند، متأسفانه برخی دوستان بسیار کار را ساده می‌گیرند و فکر می‌کنند، تهیه یک خمیرشیرین، کار ساده‌ای است و با یک اشتباه ترکیبی، عمر زنبورهای خود را کوتاه می‌کنند و زمانی که زنبور می‌میرد، سردرگم می‌شوند که علت مرگ چه بوده است؟/
