به گزارش پایگاه خبری صنعت زنبورداری ایران، در خصوص چالش‌های پیش روی صنعت تولید ژل رویال و به بهانه اختصاص کد کالا به این محصول توسط سازمان دامپزشکی کشور، گفتگویی را با بنیان‌گذار آموزش و تولید ژل رویال در ایران ترتیب داده‌ایم.
مهندس محمدرضا کوهی، مدرس ارشد تولید ژل رویال و از صاحب‌نظران خبره این صنعت در گفتگو با عسلنا به واکاوی وضعیت فعلی تولید زل رویال، مشکلات پیش رو و افقی که تاکنون این صنعت نوپا در کشور طی کرده، پرداخته است:
در 18 اسفندماه گذشته جلسه مشورتی در سازمان دامپزشکی کشور در خصوص ژل رویال و تخصیص کد اختصاصی کالا به این محصول برگزار شد. طی این جلسه مشورتی با توجه به نو بودن این صنعت، در مورد راه‌حل‌های بهینه شدن صنعت ژل رویال و نیاز این محصول به تعرفه و کد شناسایی صحبت و تبادل‌نظر شد.
با توجه به اینکه آموزش‌های تولید این محصول در کشور از مرداد سال 1394 شروع‌شده و عملاً این محصول تولیدش در کشور از سال 1395 آغازشده است، قاعدتاً این تولیدات نیاز به سازمان‌دهی دارد و اگر کسی بخواهد خریدوفروش و صادرات قانونی انجام دهد، نیاز به تعرفه در گمرک و سازمان‌های نظارتی دارد.
در مورد عسل و سایر محصولات، این کار انجام‌شده و همه محصولات دارای کد شناسایی و بهداشتی، تعرفه و شناسه لازم هستند و دادوستد و تبادل این محصولات تسهیل شده است که در مورد ژل رویال نیز با توجه به فراگیری تولید و استقبال بازار باید این کار انجام شود.
در جلسه سازمان دامپزشکی کشور که بنده هم حضور داشتم درباره این موارد و تخصیص کد اختصاصی کالا به این محصول تولیدی، تبادل‌نظر و تصمیم‌گیری شد و برای این کالای ارزشمند و سلامت‌محور، کد اختصاصی محصول تخصیص یافت.
صندوق حمایت از توسعه صنعت زنبورداری کشور، مجری این طرح بود و زحمات لازم بر دوش این دوستان و سازمان دامپزشکی بود که جای دارد از جناب دکتر بانکی پور و همکاران تشکر و قدردانی کنیم که در این طرح اتحادیه سراسری زنبورداران و دوستان پژوهشگر دیگری هم همکاری داشتند.
مجموعه‌ای از مؤسسات و محققین و پژوهشگران در توسعه این صنعت تلاش کردند؛ اتحادیه سراسری زنبورداران و اتحادیه‌ها و تعاونی‌های استانی، صندوق حمایت از توسعه صنعت زنبورداری، انجمن علمی زنبورعسل، موسسه تحقیقات علوم دامی کشور، موسسه UNIDO (سازمان توسعه صنعتی و کسب‌وکار سازمان ملل متحد) به همت این سازمان‌ها در بسیاری از استان‌ها و شهرستان‌ها کلاس‌های آموزشی باکیفیت بسیار خوب برگزار شد.
در حال حاضر معاونت تحقیقات علوم دامی وزارت جهاد کشور، تولید ژل رویال را در سبد آماری خود قرار داده که این افتخاری بزرگ و نشان به رسمیت شناختن این صنعت است و در سال 1397 به بعد این صنعت موردقبول نهادهای متولی کشوری قرارگرفته و این نشان از موفقیت این صنعت طی چند سال اخیر است.
الآن ما تولیدکنندگانی داریم که به‌طور تخصصی به تولید ژل رویال می‌پردازند، البته ممکن است تولید عسل کمی هم داشته باشند و درجاهایی استقرار یافتند که مناسب تولید ژله است.
موفقیت تصمیم گیران این صنعت و موفقیت کاربران و تولیدکنندگان این صنعت نکته‌ای است که نباید ازنظرها دور بماند.
اولین دلیل این موفقیت‌ها، تلاش مؤسسات خصوصی و دولتی در آموزش است، مثلاً در بخش خصوصی شرکت عسل کوهدشت خراسان رضوی در آموزش و توسعه این صنعت پیشگام بود، این شرکت اولین شرکت بخش خصوصی است که در ایران به آموزش تولید ژل رویال دست زد. این آموزش‌ها و حوزه نفوذ آن در همه استان‌ها تا جایی پیش رفت که سبب به رسمیت شناختن این صنعت توسط متولیان دولتی شد.
دلیل دوم نیل به این موفقیت، قسمت فنی کار و تولید ادوات و ابزارها بود که توانستیم به بومی‌سازی دست بزنیم و اکنون در ساخت ابزار در شرف خودکفایی هستیم.
شرکت «هفت‌گوهر» نقش مهمی در این بومی‌سازی‌ها و ملی کردن این صنعت داشته است.
آموزش‌های جدیدی نیز توسط «بنیاد علوی» در کشور در نقاطی که به تشخیص این بنیاد نیز به کارآفرینی بوده است، شکل‌گرفته است. همه این‌ها با آموزش‌های نهادهای دولتی منجر به موفقیت کل صنعت و رسیدن نتیجه به سفره مردم و اقتصاد کشور است.
صندوق حمایت از توسعه صنعت زنبورداری نقش عمده در آموزش‌های کشور داشت و در اکثر استان‌ها کارگاه آموزشی برگزار کرد و در برخی شهرستان‌ها نیز با همکاری سازمان «یونیدو» این کلاس‌ها را دایر کرد.
متولی این آمار، معاونت امور دامی وزارت جهاد کشاورزی است که به دلیل بروز کرونا، متأسفانه آمارهای جدیدی اعلام‌نشده ولی آمارهای قبلی حکایت از تولید حدود 3400 کیلو ژل رویال در سال 1398 دارد که استان خراسان رضوی، پیشگام تولید در کشور بوده است و دلیل آن‌هم برگزاری کلاس‌ها و کارگاه‌های متعدد آموزش تولید ژل رویال در این استان بوده است که توسط بخش خصوصی آغاز و با مشارکت بخش دولتی تداوم‌یافته است. شرکت عسل کوهدشت، تعاونی زنبورداران مشهد و تعاونی زنبورداران قوچان و درگز و صندوق حمایت از توسعه صنعت زنبورداری متولیان برگزاری این دوره‌های آموزشی بوده‌اند.
تولید بالاتر و موفق‌تر در این استان مبین این مسئله است که هر جا آموزش بیشتر و دقیق‌تر باشد می‌توان روی تولید بیشتر محصول در آن حساب کرد.
مشکلات و چالش‌های پیش روی این صنعت دودسته است که دسته اول مشکلات کلی صنعت و اقتصاد کشور است، مثلاً معضل قاچاق و واردات بی‌رویه یا خروج غیرقانونی کالا و محصولات وطنی. اکثر مشکلات عمومی بقیه صنعت‌ها در این محصول هم وجود دارد.
به اعتقاد من نباید واردات ژل رویال از خارج صورت گیرد تا محصولات تولید داخل بتواند توان فروش و ثروت آفرینی داشته باشد و به این صنعت مجال رشد داده شود تا صنعت زنبورداری از تک‌محصولی رها شود و زنبوردار هم بتواند به‌جز تولید عسل به محصولات دیگری تکیه کند.
ضمن کنترل و نظارت دقیق واردات باید بازار داخلی هم نظارت شود تا محصولات خام از کشور خارج نشود و ژل رویال‌های بی‌کیفیت به اسم خارجی، اروپایی و... بازار این محصول را خراب نکند./
پایان بخش اول- ادامه دارد
