در حالت کلی، عملکردحس بویایی،قابلیتی در جانوران ایجاد می کند که از آن می توان برای تشخیص نشانه های وجود مواد و آلاینده های شیمیایی در محیط زیست جانور استفاده نمود.پایش زیستی مواد شیمیایی با استفاده از موجودات زنده برای بدست آوردن اطلاعات در مورد ویژگی ها و شرایط زندگی موجودات در محیط زندگی آن ها صورت می گیرد.در پایش زیستی معمولا از تغییرات در رفتار موجود مورد استفاده در پایش ،یا تعیین غلظت های خاصی از مواد در بافت های بدن موجود مورد نظر از طریق روش های مختلف مانند آنالیز بافت های جانور و یا تکنیک کروماتوگرافی استفاده می شود.
طیف وسیعی از گونه های جانوری به عنوان نشانگرهای زیستی مورد استفاده قرار می گیرند.با بهره گیری از حس بویایی توسعه یافته زنبورهای عسل در کنار ردیاب های صنعتی آلاینده ها،می توان از حشرات به عنوان ابزاری امیدوار کننده جهت پایش های زسیتی و مواد و آلاینده های شیمیایی در محیط زیست استفاده کرد.
به اثبات رسیده که می‌توان موجودات مختلف مانند زنبورعسل را بدلیل حساسیت بالای حس بویایی از طریق شرطی سازی مؤثر مبتنی بر پاسخ رفتاری قابل مشاهده به بوها برای تشخیص داروهای قاچاق، مواد منفجره و حتی بیماری های انسانی آموزش داده و در مکان های خاص جهت شناسایی استفاده نمود. بطور کلی پایش آلاینده‌های زیست محیطی از طریق ارزیابی رفتارهای خاص زنبورعسل مانند واکنش گسترش خرطوم در پاسخ به تحریک با آلاینده‌ها و همچنین سنجش بقایای آن ها در فراورده‌های کندو و یا در بدن زنبورهای عسل امکان پذیر است.
تحقیق حاضر که در سال 1397 در مجله علوم و فنون صنعت زنبورداری به چاپ رسیده است،به اهمیت و توسعه کاربردهای زنبور عسل به عنوان حسگرهای زیستی پرداخته است.ادراک بویایی زنبور عسل موجب شده که به عنوان یک تشخیص دهنده قوی برای شناسایی ترکیبات مختلف از جمله آلاینده های محیطی،مواد منفجره و حتی عوامل بیماری زا، استفاده گردد.بهره گیری از زنبورهای عسل به عنوان حسگرهای زیستی می تواند منجر به تعیین نوع و میزان آلاینده های شیمیایی وارد شده به محیط های هوا،خاک ،آب و پوشش گیاهی گردد.بر این اساس در آینده می توان رویکردهای نوینی را جهت کاهش این الاینده ها در زنجیره های غذایی اتخاذ کرد.
برای مشاهده کامل مقاله اینجا کلیک کنید
