به گزارش پایگاه خبری صنعت زنبورداری ایران، دکتر علیرضا عرب در بخش نخست این گفتگو به بیان چگونگی اجرای دومین طرح پایش ملی سلامت کلنی‌های زنبورعسل کشور پرداخت و گفت: این پایش به‌منظور بررسی دقیق میزان و میر مرگ در کلنی‌ها و چاره‌اندیشی برای آن به‌صورت طرحی جهانی و زیر نظر انجمن جهانی زنبورعسل به همت انجمن علوم دامی ایران و با همکاری دانشگاه تهران برگزار می‌شود.
این مجری دومین پایش ملی وضعیت سلامتی کلنی‌های زنبورعسل در ادامه گفتگو با عسلنا، سه رکن و شعار زنبورداری پایدار، کشاورزی پایدار و درآمد پایدار را مبنا و شعار دومین طرح پایش سلامت کلنی‌های زنبورعسل ایران قلمداد و بیان کرد: این پایش ملی که هم‌اکنون در حال اجرا هست تا آخر خرداد ادامه خواهد داشت.
پایش ملی وضعیت سلامتی کلنی‌های زنبورعسل کشور در حال برگزاری است
وی با بیان اینکه برخی کشورها برای شرکت در پایش بین‌المللی سلامت کلنی‌های زنبورعسل دارای بافت زنبورداری همگن‌تر و زیرساخت‌های اطلاع‌رسانی و شبکه‌های نظارتی و دسترسی صنفی قوی هستند، افزود: این کشورها به‌راحتی می‌توانند زنبورداران را مشارکت دهند، ولی در ایران تعداد بسیار زیاد کلنی و زنبوردار، ناهمگن بودن جامعه زنبورداری، تنوع اقلیمی و زمان‌بر بودن هماهنگی جهت اجرای طرح‌های این‌چنینی پروسه‌های اجرایی را پیچیده و هزینه‌بر می‌کند.
سال گذشته یک‌چهارم کلنی‌های پایش شده جهان به ایران اختصاص داشت
عرب با اشاره به تجربه سال گذشته در برگزاری اولین پایش، بیان کرد: میزان مشارکت امسال، بسیار خوب ارزیابی می‌شود، چراکه بیش از یک‌چهارم میزان کل کلنی‌های پایش شده جهانی به ایران تعلق داشته است، یعنی حدود 800 هزار کلنی در جهان پایش شدند که از این 230 هزار کلنی به ایران تعلق دارند.
وی تصریح کرد: در نیمکره شمالی، کشورهای پایش کننده و شرکت‌کننده در این طرح تقریباً از نیمه فروردین تا انتهای خرداد دست به پایش هم‌زمان می‌زنند و خروجی هر پایش معمولاً در نیمه دوم همان سال به اطلاع عموم می‌رسد.
تسهیل راه‌های شرکت در طرح پایش
این مدرس دانشگاه ادامه داد: ازنظر شیوه‌های شرکت در طرح به دلیل تنوع در جامعه هدف و تفاوت در سبک زنبورداری در کشور، جهت مشارکت حداکثری زنبورداران روش‌های متعددی پیشنهاد کردیم چراکه ما هم زنبوردارانی داریم که عضو اتحادیه‌ها و تعاونی‌های استانی بوده و دائم به اینترنت دسترسی دارد و هم افرادی راداریم که عضو هیچ اتحادیه‌ای نبوده و حتی امکان دسترسی به اینترنت را هم نداشته باشند.
وی اضافه کرد: برای طیفی از زنبورداران که دسترسی به نت دارند، از طریق سایت طرح پایش به آدرس www.zanbordari.ir و لینک کمکی http://www.cafepardazesh.ir/form/view.php?id=23340467 امکان پر کردن فرم‌ها به‌صورت آنلاین فراهم‌شده است و برای آن دسته از زنبوردارانی که امکان مشارکت آنلاین ندارند نیز سامانه پیامکی در نظر گرفته‌شده است که با ارسال عدد 5 به سرشمارِ ۱۰۰۰۹۳۶۹۵۶۱۷۷۴
کارشناسان ما با زنبورداران تماس گرفته و تلفنی اقدام به تکمیل پرسشنامه‌ها می‌کنند.
این مجری طرح پایش وضعیت سلامت کلنی‌های زنبورعسل کشور بابیان اینکه این سه طریق ارتباط سبب می‌شود که زنبورداران با هر امکاناتی بتوانند در این طرح پایش شرکت کنند، اظهار کرد: در خصوص اعتبار و صحت اطلاعات نیز سعی شده است تا یک سری اهرم‌هایی به کار ببریم تا دقت کار افزایش یابد برای این مهم ما در مرحله اول اعلام کردیم که هیچ اطلاعات هویتی از زنبورداران دریافت نمی‌کنیم تا با خیال راحت و فارغ از هرگونه نگرانی صادقانه در طرح مشارکت داشته باشند.
وی افزود: ثانیاً اینکه هیچ اجباری برای شرکت افراد وجود ندارد و زنبورداران فقط در صورت تمایل و رضایت در طرح پایش شرکت می‌کنند. این امر سبب افزایش دقت و صحت اطلاعات می‌شود چون با عدم اخذ اطلاعات هویتی، زنبوردار نگران نیست که بخواهد اطلاعاتی را کتمان نماید.
ویرایش و راستی آزمایی اطلاعات پایش و ایجاد مشوق برای شرکت‌کنندگان
به گزارش عسلنا، عرب با اشاره به اینکه یکسری بررسی‌ها در مرحله قبل از آنالیز انجام می‌شود که منجر به ویرایش و یا گاهی حذف پرسشنامه‌های ناقص می‌شوند، عنوان کرد: اگر اطلاعاتی مغایر داده‌های معمول بود نیز مورد بازبینی و راستی آزمایی قرار می‌گیرد و نهایتاً برای افزایش دقت کار آموزش‌های لازم نیز به پرسشگرها داده می‌شود تا بتوانند ضمن تعامل خوب با زنبورداران موارد مبهم کار و سؤالات زنبورداران را به‌خوبی تبیین نمایند.
وی تأکید کرد: البته هیچ کار آماری بدون خطا نیست و ما هم اذعان داریم که قطعاً خطا وجود دارد ولی تمامی تلاش هسته علمی گروه بر این است تا کار را با کمترین میزان خطا پیش ببریم.
این محقق آفات زنبورعسل در ادامه گفت: الآن باگذشت حدود یک ماه از آغاز طرح پایش علی‌رغم اینکه در ماه مبارک رمضان بودیم و شیوع بیماری نوپدید کرونا کار را تا حدودی برایمان سخت کرد، استقبال خوب بوده است و با توجه به تجربه سال گذشته حداکثر مشارکت را در نیمه دوم خردادماه خواهیم داشت.
وی تصریح کرد: تاکنون بیش از 500 زنبوردار و بیش از 50 هزار کلنی در این طرح شرکت کرده‌اند.
وی بابیان اینکه درصدد هستیم مشوق‌هایی نیز برای شرکت‌کنندگان در نظر بگیریم، ابراز کرد: در این خصوص حامیان اعلام آمادگی کردند تا جوایزی چون ادوات زنبورداری برای تعدادی از شرکت‌کنندگان در نظر گرفته شود که پس از پایان طرح اسامی آن‌ها بعد از قرعه‌کشی در سایت طرح اعلام خواهد شد.
نرخ تلفات کلنی‌های ایران پارسال 22 درصد بوده است
عرب در ادامه گفت: همچنین نگاهمان به عدالت آموزشی جامعه زنبورداری بوده و سعی داریم با تعاملی که با اساتید درجه‌یک و مجرب کشوری هر رشته شده است ویدئوهای آموزشی باهدف بررسی مشکلات معمول زنبورستان ها ارائه و به‌صورت رایگان در اختیار زنبورداران کم‌تجربه قرار گیرد.
وی افزود: نرخ تلفات سال گذشته کلنی‌های زنبورعسل کشور 22 درصد بوده است، این عدد در سایر کشورها بین 5 تا 50 درصد متغیر است. برای مثال نرخ تلفات آمریکا حدود 40 و اسپانیا حدود 32 درصد و نروژ و انگلستان به ترتیب 8 و 9 درصد بوده است.
این مدرس دانشگاه یادآور شد: خروجی این طرح متعلق به جامعه زنبورداری ایران است و اگر این نگاه غالب باشد که چنین پایش هایی منافعش به خودمان برمی‌گردد قطعاً همه در این دست طرح‌ها مشارکت می‌کنیم.
هدف غایی طرح پایش فرهنگ‌سازی برای داشتن کلنی‌های پاک است
به گزارش عسلنا، وی دورنما و هدف نهایی این طرح را این مسئله دانست که همه جامعه زنبورداری کشور در هر جایگاه و کسوتی به این بینش برسیم که همه برای داشتن صنعت زنبورداری پیشرو، پاک و مترقی مسئولیم و باید بپذیریم که اگر در مجاورت زنبورستان ما مزرعه ناپاک و آلوده‌ای وجود داشته باشد، لاجرم زنبورستان ما نیز متأثر از این شرایط خواهد بود و همه باید برای داشتن چنین صنعت پاکی دست در دست هم تلاش کنیم تا زنبورستان هایی عاری از آلودگی داشته باشیم.
عرب در پایان خاطرنشان کرد: هدف این است که ما به‌روز و لحظه‌ای بتوانیم وضعیت سلامتی کلنی‌های زنبورعسل کشور را پایش کنیم و همیشه آمار دقیق و به‌روز داشته باشیم.
وی تأکید کرد: حتی باید بتوانیم دست به آینده‌نگری و پیشگیری بزنیم و نرخ تلفات سالانه و زمستانه کلنی‌هایمان را تا حد امکان کمتر کنیم.
پایان
