به گزارش پایگاه خبری صنعت زنبورداری ایران، زمستان گذرانی سالم و عبور دادن کلنی‌های زنبورعسل با رطوبت کنترل‌شده و مقدار عسل مناسب از فصل زمستان به‌سوی بهار از مهم‌ترین مبانی زنبورداری است که در بخش اول این گفت‌وگو، مهندس مهدی اخوان مقدم به تشریح فرآیند فشرده‌سازی و فواید آن پرداخت و سه مبنای کاهش مصرف داروها و صرفه اقتصادی، کنترل آفات و بیماری‌ها در طول فصل زمستان و کمک به رشد متقارن کلنی را از فواید فشرده‌سازی کندوها برای زمستان گذرانی برشمرد.
این مدرس و پژوهشگر عرصه زنبورداری در بخش دوم گفتگوی اختصاصی با عسلنا، اظهار کرد: بعد از فشرده‌سازی کندوها باید درمان کنه صورت گیرد، چون هنوز زمستان شروع نشده و منطق ما برای درمان کنه این است که زنبورهای زمستان گذران ما در مرحله نوزادی و پس‌ازآن نباید با کنه واروا مواجه شده باشند.
کنترل کنه واروا دومین گام در زمستان گذرانی
مهدی اخوان مقدم تصریح کرد: درگذشته می‌گفتند که کنه‌ها خون یا «همولنف» زنبورها را می‌خورند ولی اکنون تحقیقات علمی نشان داده که این‌گونه نیست و کنه از بافت‌هایی به نام «فت بادی» و اجسام چرب زنبورها که عملکردی شبیه کبد انسان دارد، تغذیه می‌کند.
وی ادامه داد: مشکل اینجاست که همه جانوران برای زمستان گذرانی به ذخیره چربی نیاز دارند و مشاهده‌شده که زنبورهایی که بدنشان چربی کمتری داشته، زمستان گذرانی سخت‌تری داشته‌اند.
این کارشناس افزود: از این‌ها که بگذریم اگر به تلفات زمستانی کلنی‌های زنبورعسل در جهان بنگریم، تقریباً نیمی از این تلفات یا حتی بیشتر، به آلودگی با کنه واروا مرتبط است.
وی با اشاره به اینکه کندو باید برای یک زمستان بدون کنه و بی تلفات آماده‌سازی شود. گفت: پس از فشرده‌سازی، کنترل «کنه واروا» با این هدف انجام می‌شود که زنبورهایی که پس از گذران تابستان، بعد از برداشت عسل در حال متولد شدن هستند و قرار است جمعیت زمستانه ما را تشکیل دهند را بدون وجود کنه پرورش دهیم.
«جمعیت سازی» در کندوها گام سوم در زمستان گذرانی کلنی‌ها
اخوان مقدم فعالیت بعدی برای زمستان گذرانی را جمعیت سازی توصیف و بیان کرد: باید جمعیت سازی نیز گسترش یابد، چراکه جمعیتی که در شهریور و مهرماه، در حال متولد شدن است به شرطی که تخم‌ریزی به‌طور طبیعی هم وجود داشته باشد، معمولاً تا سال بعد زنده می‌ماند و می‌توانیم بهار را با جمعیت‌های زیاد شروع کنیم.
وی اضافه کرد: پس ما برای تولید عسل خوب و داشتن جمعیت پایدار باید جمعیت سازی را هم پس از فشرده‌سازی و مقابله با کنه‌ها مدنظر داشته باشیم.
کارشناس ارشد پرورش زنبورعسل، یادآور شد: دقیقاً از روزی که آخرین برداشت عسل مان را انجام می‌دهیم باید برنامه جدی برای زنبور سازی داشته باشیم تا یک جمعیت، خوب و جوان و عاری از کنه برای زمستان درست کرده باشیم.
وی ادامه داد: در مرحله آخر باید غذای زمستانی کندوها نیز تأمین شود، ولی ما باید به حداقل غذای دستی برای زنبورها اکتفا کنیم و نباید همه غذای موردنیاز را در اختیار آن‌ها قرار دهیم.
وی تأکید کرد: حداقل نیمی از غذای آن‌ها باید از عسل ساخت خودشان باشد و نباید به این ذخیره دست بزنیم و نیم دیگر را باید با شکر یا شربت و دیگر تغذیه‌ها کامل کنیم.
اخوان مقدم با ذکر این مطلب که برخی زنبورداران تازه‌کار طمع می‌کنند و می‌خواهند سهم عسلی که برای تغذیه زمستانی کلنی هست را بردارند یا کم کنند، گفت: درحالی‌که این عسل بخشی از گوشت و پوست یا همان بدن موجودی است که ما به آن «کلنی» می‌گوییم و تکه‌ای از جان کندوهای ماست که نباید آن را برداشت کنیم و ما تنها مجاز به برداشت مازاد بر مصرف تولیدات عسل کلنی‌ها هستیم.
وی در ادامه ابراز کرد: اگر ما در بهار به زنبورها کمک می‌کنیم و موجب افزایش تولید آن‌ها می‌شویم، می‌توانیم اضافه مصرف را برداشت کنیم و باید برداشت ما به‌اندازه کمک و اضافه‌تولید زنبورها باشد نه اینکه تغذیه آن‌ها را غارت کنیم.
تأمین غذای مناسب برای زمستان گذرانی زنبورها
این مهندس تولیدات گیاهی افزود: پس برای داشتن زنبور سرزنده و بدون استرس باید میزان غذای کافی برای آن‌ها تأمین باشد و نباید بیش‌ازاندازه از عسل تولیدی آن‌ها استحصال کرد.
وی عنوان کرد: اگر بنا بر هر دلیلی این سهم عسل و غذای زمستانی زنبورها کاسته یا برداشت شود باید به ازای هر قاب پوشیده از زنبور در مناطق نه‌چندان سرد باید یک کیلوگرم شکر یا عسل در نظر بگیریم.
وی تشریح کرد: درصورتی‌که عسل موجود باشد، باید حتماً از عسل و در صورت نبودن عسل از شکر استفاده کنیم. در مناطق سردسیر باید به ازای هر یک قاب پوشیده از زنبورعسل یک و نیم تا 2 کیلوگرم عسل یا شکر در نظر گرفته و تأمین شود. درصورتی‌که عسل به‌طور کامل یا بخشی از نیاز موجود نباشد باید شکر سفید تهیه و به‌صورت شربت غلیظ در اختیار زنبورها قرارگرفته و خورانده شود.
اخوان مقدم تأکید کرد: اگر در حال زنبور سازی بودیم و به زنبورها داشتیم کیک گرده می‌دادیم، تنها زمانی مجاز به این کار هستیم که زنبورها هم تخم‌ریزی داشته باشند و به‌بیان‌دیگر فقط زمانی مجاز به زنبور سازی هستیم و زمانی می‌توانیم تغذیه پروتئینی انجام دهیم که طبیعت هم پشت زنبورها بوده و از آن‌ها حمایت و پشتیبانی کند.
وی یادآور شد: اگر این اتفاق نیفتد و طبیعت پشتیبان زنبورها نباشد نه‌تنها تغذیه با کیک گرده فایده نخواهد داشت بلکه ممکن است مضر هم باشد.
به گزارش عسلنا، این کارشناس در جمع‌بندی مطالب گفت: ما برای یک کشور نمی‌توانیم یک نسخه پیاده کنیم. باید با توجه به اقلیم و وضعیت کلنی‌ها برنامه‌ریزی کنیم و چهاراصل را که برای بیشتر نقاط کشور مفید است را اجرا می‌کنیم که ابتدا باید دست به فشرده‌سازی و سپس درمان کنه و بعدازآن زنبور سازی و در آخر دست به تغذیه و تکمیل غذای زمستانی زنبورعسل بزنیم.
وی ادامه داد: بقیه موارد بر اساس منطقه زنبوردار و متدی که کار می‌کند و تشخیص زنبوردار قابل‌تغییر و برنامه‌ریزی است، مثل محیط زنبورستان و نحوه چینش کندوها، دما و مسائل مربوط به تغییرات جوی و باد و مسائل دیگری که در این زمینه دخیل هستند.
به گزارش عسلنا، اخوان مقدم با اشاره به اینکه این چهار عامل کلیات قابل‌تعمیم هستند که با آن‌ها شانس زیادی ایجاد می‌شود که کندوها را با حداقل تلفات به بهار برسانیم، اظهار کرد: برای زمستان امسال باید دو مورد مهم را زنبورداران عزیز مدنظر قرار دهند، اول اینکه بحث کنه را بسیار جدی گرفته و کنترل و مبارزه با روش‌های اصولی داشته باشند، چراکه امسال بر اساس بازدیدهای میدانی ما اکثر مناطق آلوده و دارای حجم زیادی از این آفت کشنده است.
وی در پایان خاطرنشان کرد: باید امسال زمستان زنبورداران، آماده مواجهه با «نوزما سرانه» باشند چراکه سال گذشته این بیماری در بهار فراگیر شد و حتماً هنوز در کندوها و زنبورستان ها موجود است./
